LIFE-project Eikenprocessierups
Uitzetten van de kever ‘grote poppenrover’
De eikenprocessierups bestrijden door het kweken en uitzetten van de kever ‘grote poppenrover’.
De grote poppenrover
De grote poppenrover is een in Europa inheemse loopkever. De soort is momenteel zeer sterk bedreigd in België en is in Nederland sinds enkele decennia uitgestorven. Omdat de kever verschillende, vooral harige, rupsen op het menu heeft staan die door andere dieren gemeden worden, is de grote poppenrover een welkome soort in gebieden waar bepaalde vlinders zich explosief vermenigvuldigen.
Een keverpaar consumeert zo’n 200 rupsen per seizoen. Een larve eet tot 40 rupsen en 13 poppen per seizoen. De kever wordt daarom ingezet als een biologisch bestrijdingsmiddel door exemplaren te introduceren in gebieden waar ze oorspronkelijk niet voorkomen (o.a. USA en Canada). Ook wordt de kever uitgezet in gebieden waar de soort al wel voorkomt maar de aantallen te klein zijn om een rupsenplaag het hoofd te bieden.
Dit laatste willen we nu op kleine schaal in België uitproberen en bij succes eventueel uitbreiden naar Nederland. Op termijn willen we hiervoor graag samenwerken met bestrijdingsfirma’s.
Calosoma sycophanta (CS) expertgroep
Om het kweken en uitzetten van de grote poppenrover, in eerste instantie in België, goed te kunnen begeleiden en opvolgen, zal er een CS expertgroep worden opgericht. Hierin zullen we specialisten en entomologen opnemen van Belgische en buitenlandse onderzoeksinstellingen. Zij zullen regelmatig samenkomen en alles opvolgen vanaf het kweken tot het uitzetten van de soort.
Habitatmodel grote poppenrover
Als je een soort wil uitzetten of herintroduceren, doe je dit best op plaatsen waar de leefomgeving (habitat) geschikt is voor die soort. Daarom zullen we eerst een habitatmodel ontwikkelen, dat helpt om geschikte plaatsen om de grote poppenrover uit te zetten te selecteren. Het habitatmodel is een GIS-oefening, die gebruik maakt van de meest recente habitatkaart van Vlaanderen. Op basis van de habitatvereisten die we kennen van keverpopulaties uit onze buurlanden (Duitsland, Frankrijk), zal het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) een habitatmodel voor de grote poppenrover opmaken, dat ook op het terrein geverifieerd wordt. Dit model kan dan gebruikt worden om de meest beloftevolle plaatsen voor herintroductie te selecteren.
Kweken grote poppenrover
Verschillende instellingen in Turkije hebben expertise in het kweken van de grote poppenrover. Daar gebruikt men deze kever bij de biologisch bestrijding van de dennenprocessierups; een rups nauw verwant aan de eikenprocessierups. Projectpartners uit Limburg, Antwerpen en het INBO zullen naar Turkije trekken om zich daar te bekwamen in het kweken van de grote poppenrover en daarna kweekcentra opstarten in Limburg en Antwerpen. Het doel is om ten minste 10 000 kevers op te kweken, waarvan er ongeveer 6000 zullen gebruikt worden voor veldexperimenten.
Uitzetten grote poppenrover
Op 2 locaties in de provincie Antwerpen en 2 locaties in provincie Limburg, die geselecteerd worden op basis van het habitatmodel, zal de grote poppenrover in de lente in de bodem geïntroduceerd worden, in het laatste larvale stadium of als pop. Dit uiteraard in de buurt van door einkenprocessierups geïnfecteerde eikenbomen. Na enkele weken zullen de kevers uitkomen en hopelijk de harige processierupsen opeten. Hierbij zal nauwkeurig in de gaten gehouden worden wanneer de kevers precies uit de grond kruipen en in de bomen klimmen.
Tracking grote poppenrover in het veld
Per locatie, zullen we 10 kevers voorzien van een lichtgewicht zender (0.2 g) en hen met enkele weken tussentijd uitzetten in hun geschikte biotoop. We doen dit om het reilen en zeilen van de kevers te kunnen volgen en meer over hun geprefereerde habitat te weten te kunnen komen. Ook zullen lichtvallen gebruikt worden om kevers te vangen en hun populatie te monitoren. Voor de zendering wordt samengewerkt met de Universiteit Hasselt.
Demonstratiemomenten
op het terrein
Tijdens verschillende demonstratiemomenten, zullen we diverse belanghebbenden meenemen naar het terrein. Daar zullen we hen het effect van het uitzetten van de grote poppenrover op de eikenprocessierups demonstreren. Indien succesvol, zullen we op deze manier bestrijders en overheden ervan proberen te overtuigen deze methode toe te passen en ze op te nemen in bestrijdingsplannen.