|

LIFE Eikenprocessierups – een terugblik

Wat heeft vijf jaar LIFE Eikenprocessierups ons geleerd?

Het LIFE-project Eikenprocessierups zit in zijn laatste levensfase, de fase waarin we graag terugkijken naar hoe het weer begon, de avonturen die we hebben doorgemaakt en wat we in de loop van vijf jaar bereikt hebben.

En dat is heel wat:

  • Door de voortdurende inzet van het projectteam konden we het biocidengebruik in het projectgebied terugdringen met 85%. 
  • We toonden aan dat het ophangen van nestkasten de druk van de processierupsen op vier jaar kan terugdringen met 70%, dat er door parasieten als sluipwespen en -vliegen ongeveer 70% minder overlast is van rupsen en tot zelfs 90% minder in ecologisch beheerde bermen, en dat klimop in de boom zowel het aantal als de grootte van de nesten aanzienlijk vermindert. 
  • We slaagden er voor het eerst in Europa in de grote poppenrover gedurende twee jaar op te kweken en te voeden in het laboDeze keversoort kan mogelijk ingezet worden bij het beheer van de eikenprocessierups. 
  • De ‘Belgische Leidraad Beheersing Eikenprocessierups’ helpt lokale besturen bij het bepalen van hun eigen aanpak in het beheer van de plaagsoort. 
  • Met de film ‘Een Gemeenschap van Leven – Het relaas van een rups’ willen we de denkwijze van bestrijden omkeren naar beheren en samenleven met de rups; 
  • Op twee beleidssymposia in Utrecht en Brussel presenteerden we in juni 2025 de resultaten van vijf jaar onderzoek. 
  • Op het startevent van onze internationale expertgroep eiken- en dennenprocessierups in juni 2025 ontmoetten 21 wetenschappers uit vijf landen elkaar voor een hele dag presentaties en discussies. 
  • In de loop van de vijf jaar verzonden we 16 nieuwsbrieven naar meer dan 550 abonnees, bezochten meer dan 12.000 bezoekers onze website en Facebook-pagina en ontvingen we meer dan 1000 bezoekers op onze events en demo-momenten. 
  • Het project kwam opvallend in het nieuws, met onder andere meer dan 25 artikelen in de lokale en nationale pers, 7 radio-interviews en 4 vermeldingen op de nationale televisiezenders. 

We rapporteren deze informatie niet enkel aan LIFE, maar ook hier op de website (bij het deel kennisdeling), via de nieuwsbrief en op de Facebookpagina. Om de resultaten, conclusies en adviezen een langere levensduur te geven, worden ze ook gepubliceerd op Ecopedia, de website waar alle kennis over natuur-, groen- en bosbeheer voor Vlaanderen wordt verzameld. Voor Nederland blijft het Kennisplatform Eikenprocessierups de voornaamste bron voor informatie over de rups.

Eén van de belangrijkste documenten daarbij is het publieksrapport. Daarin bundelen we de resultaten van het project in één overzichtelijk en leesbaar document. We overlopen de problematiek, doelstellingen, de geteste methodes, wat we hebben kunnen aantonen en wat niet, de resultaten van de socio-economische studie, en bovenal wat het project heeft betekend voor en opgeleverd aan Nederland, Vlaanderen en Europa.

Wie net als wij wil terugblikken op vijf jaar LIFE Eikenprocessierups, kan het publieksrapport hier vinden.

Meer info over de andere outputs van het project, zoals de film ‘Een gemeenschap van Leven’ en de praktische leidraad, lees je op de pagina kennisdeling.

En hoe gaat het nu verder?

Dit is niet de laatste keer dat jullie van ons gaan horen. Integendeel, we hebben nog veel meer te delen.

First and foremost, our film “A Community of Life – The Story of a Caterpillar” is making further rounds at Dutch and Flemish cinemas, cultural centers, and events—you can read more about that in this article. The new “Guideline for Oak Processionary Management Guidelines” provide local governments facing the problem with guidelines on how to address it and minimize the nuisance. This also includes a template for creating your own oak processionary management plan.

Verder lopen een aantal onderzoeken door – zoals de DNA-analyse op de pollen die we terugvonden op onze sluipvliegen, en die zou moeten aantonen welke planten belangrijk zijn om meer van deze bondgenoten aan te trekken. Daarover later meer.

En tenslotte staat er ook een nieuwe dreiging voor de deur. Vlinders van de dennenprocessierups, het exotische maar minstens even vervelende neefje van onze eigen eikenprocessierups, worden al enkele jaren gesignaleerd in Wallonië. De soort is in 2025 ook in Nederlands Limburg opgedoken.

Gaat deze soort onze dennenbossen koloniseren zoals ze dat ook gedaan heeft in Zuid-Europa? Kunnen we met de ecologische maatregelen voorzien voor de eikenprocessierups, ook deze soort onder controle houden?

Voorlopig hebben we er het gissen naar, maar in Frankrijk en andere Zuid-Europese landen loopt het onderzoek naar de migratie en mogelijke beheermethodes voor deze soort al volop.

Vertel het verder